W pewnym momencie, gdy jesteśmy rodzicami, prędzej czy później musimy stanąć przed koniecznością wyjaśnienia naszym dzieciom pojęcia śmierci. Oczywiście obawiamy się, że przestraszymy dziecko, więc nawet nie próbujemy oszczędzić mu bólu, ale czy nie lepiej nauczyć je, aby było przygotowane na nadejście tego czasu? Ponieważ wiemy, jak trudne może być zajmowanie się tym tematem, poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, które mogą ułatwić sytuację.
W jakim wieku należy omawiać lub wyjaśniać dzieciom pojęcie śmierci?
Zaleca się wczesne rozpoczynanie rozmów z dziećmi w wieku od 18 miesięcy do 5 lat na temat pojęcia śmierci. Na tym etapie dzieci mają bardzo konkretny sposób myślenia, więc mają tendencję do traktowania rzeczy w sensie dosłownym. Dlatego też wyjaśnienia, których im udzielamy, powinny być sformułowane w sposób bezpośredni, aby uniknąć nieporozumień, które mogą je zaniepokoić, a w efekcie jeszcze bardziej przestraszyć.
Dzieci w wieku przedszkolnym mają tendencję do oglądania kreskówek, w których bohaterowie raz po raz umierają i przeżywają, co może sprawić, że uwierzą, iż w prawdziwym życiu może się to wydarzyć w ten sam sposób.
Dlaczego ważne jest, aby rozmawiać z dziećmi o śmierci?
Rozmowa z dziećmi o śmierci pomaga im się na nią przygotować. Nagłe zetknięcie się z sytuacją śmierci bliskiego członka rodziny, ale nie mamy czy taty, może wywołać u dzieci różne lęki, np. takie, że to samo może przydarzyć się ich rodzicom, a one zostaną pozostawione bez pomocy. Z tego powodu należy wspomnieć, że śmierć może nastąpić z różnych powodów, np. śmierć w wyniku choroby, przy czym należy wyjaśnić, że istnieją zwykłe choroby, takie jak grypa, ból brzucha czy zapalenie ucha, na które lekarze zawsze mają lekarstwo, które je rozwiązuje, oraz inne, zazwyczaj bardzo poważne, w przypadku których niektórym można zaradzić, a innym nie.
Oprócz starości, która nie jest chorobą jako taką, ale występuje wtedy, gdy organizm jest już bardzo zmęczony po wielu latach życia i nie może dalej pracować. Wyraźne wyjaśnienie powyższych kwestii sprawi, że dziecko nie wpadnie w panikę, gdy ono lub ktoś z jego rodziny zachoruje. Zdarzają się też niespodziewane zgony, kiedy nawet nam, dorosłym, bardzo trudno jest przyswoić sobie tę wiadomość. Jeśli jednak wcześniej omówiliśmy z nimi tę koncepcję, sytuacja może być nieco bardziej spokojna.
Jak dzieci mogą radzić sobie z pojęciem śmierci w młodym wieku?
Jeśli dziecko ma do czynienia ze śmiercią zwierzęcia lub kogoś znanego, ale nie należącego do bliskiego kręgu rodziny. Rozmowa na ten temat może być łatwiejsza zarówno dla dziecka, jak i dla dorosłego; oboje będą spokojniejsi i będą mieli lepszy pogląd na śmierć. Oczywiście nie ułatwi to dziecku radzenia sobie z żałobą po śmierci członka rodziny lub bliskiej osoby, ale pomoże mu lepiej przygotować się do tej sytuacji. Dzieci, które mogły omówić i wyjaśnić wszystkie swoje wątpliwości z rodzicami, będą lepiej potrafiły wyrażać swoje uczucia i obawy w kontaktach z bliską im osobą.
Praktyczne wskazówki dotyczące rozmawiania z dziećmi o śmierci i wyjaśniania im tego pojęcia.
Wybierz dobry moment.
Znajdźcie czas, kiedy są sami i mogą porozmawiać. Powinno to być przytulne miejsce; może to być w twoim pokoju lub w jego pokoju, możesz siedzieć obok niego lub z nim, ale tak, aby było ci wygodnie, na wypadek gdybyś w pewnym momencie chciała go przytulić.
Przedstawiaj klarowne wyjaśnienia.
Powinniśmy unikać mylących sformułowań, takich jak „on śpi”, „on odszedł w zaświaty”. Bardzo ważne jest, aby jasno określić, co chcemy wyrazić. Kiedy ktoś umiera, oznacza to, że już nigdy go nie zobaczymy, można też dodać mu otuchy, mówiąc, że „zawsze będzie w naszych sercach dzięki wspomnieniom”.
Nie bój się używać pewnych terminów.
Nie powinniśmy bać się mówić, jak jest, tylko przekazać, że ktoś „umarł” w bardzo zrozumiały sposób, wyjaśnić, jak do tego doszło, i być gotowym na wszelkie pytania. Jeśli w danej chwili nie czujesz się na siłach, by odpowiadać dzieciom na niewygodne pytania, możesz powiedzieć im, że poświęcisz trochę czasu na zastanowienie się, ponieważ jest to bardzo ważne i chcesz dobrze odpowiedzieć.
Używaj prostego i przyjemnego języka.
Język powinien być dostosowany do wieku dziecka i jego możliwości zrozumienia, a ton głosu bardzo słodki, spokojny, pełen bliskości i szacunku dla dziecka.
Szanuj uczucia dzieci.
Musimy pozwolić im wyrazić to, co czują, to normalne, że czują się smutni i zadają wiele pytań, dlatego musimy być przygotowani na udzielenie im rad, aby mogli opanować i zwalczyć ten smutek, pod warunkiem, że nie przeciążymy ich informacjami, których nie będą w stanie przyswoić.
Zostaw komentarz o tym